Dạy học vật lý thông qua các nhà khoa học - chiếc cân Roberval, thời thơ ấu

Rôbecvan (Roberval) thực ra không phải là cái tên cha sinh mẹ đẻ đặt cho ông. Tên khai sinh của ông là Gin Pecxon (Gilles Personne), mãi sau này ông mới mang tên Rôbecvan, vì vậy bây giờ ta hãy cứ gọi ông là Gin Pecxon. Cha của Gin Pecxon là Pie Pecxon (Pierre Personne) và mẹ là Gian Lơ Đruy (Jeanne Le Dru). Cha mẹ ông là những nông dân nghèo, sống ở làng Rôbecvan cách thủ đô Pari của Pháp chừng năm chục cây số về phía bắc. Ngôi làng này thuộc tỉnh Oadơ (Oise).

Những khám phá năm 2003 giúp ta biết rằng bà Gian Lơ Đruy sinh Gin Pecxon trong lúc bà đang làm việc trên cánh đồng nối hai làng Rôbecvan và Nôen Xanh Mactanh (Noël-Saint-Martin), nhưng nơi sinh Gin Pecxon thì chính xác là thuộc địa phận làng bên. Hôm đó là ngày 08 tháng Tám năm 1602. Làng Rôbecvan nay vẫn mang tên cũ, còn làng Nôen Xanh Mactanh thì ngày nay nó mang cái tên mới  là làng Vinlơnơvơ xuya Vecbơri (Villeneuve-sur-Verberie), mặc dù đôi khi người ta vẫn còn nhắc đến cái tên cũ từ ngày ấy.

Hai ngày sau khi sinh, tức ngày 10 tháng Tám năm 1602, gia đình làm lễ rửa tội cho bé Gin Pecxon tại một nhà thờ gần làng. Hơn bốn trăm năm đã trôi qua mà ngày nay người ta vẫn còn giữ được những dòng mô tả vắn tắt về buổi lễ rửa tội đó trong hồ sơ lưu trữ của tỉnh Oadơ.

Tuổi thơ của Gin Pecxon cứ lặng lẽ trôi đi cùng với những công việc đồng áng của một gia đình nông dân nghèo. Cho đến năm cậu mười bốn tuổi. Trong vùng, có một vị linh mục, đã từng là cha tuyên uý của Nữ hoàng Mari đơ Mêđixi (Marie de Médici), khi đó ông đang là chánh xứ cai quản giáo xứ mà trong đó có làng Rôbecvan.

Vị linh mục này là một con người mẫn cán và giàu lòng vị tha. Trong bổn phận của mình, ông quan tâm đến mọi con chiên trong địa phận giáo xứ mà ông coi sóc. Chính vì vậy, ông có dịp tiếp xúc và nhận ra Gin Pecxon là cậu bé có trí thông minh đặc biệt. Ông nghĩ rằng nếu cậu được học hành thì chắc chắn cậu sẽ tiến bộ rất nhanh và trở thành người có ích cho xã hội. Do đó ông đã giúp đỡ cậu bằng cách dạy cậu học môn toán, sau đó ông dạy cậu cả tiếng La tinh, và hình như cả tiếng Hi lạp. Quả nhiên chỉ sau một thời gian rất ngắn, những hiểu biết về toán của Gin Pecxon đã vượt xa các bạn cùng lứa tuổi và đã đạt trình độ khá cao. Vì vậy vị linh mục khuyên cậu nên đến trường tiếp tục học. Trong số tất cả các anh chị em trong gia đình Pie thì Gin Pecxon là người con duy nhất được học hành đến hết bậc phổ thông. Và cũng chỉ có một bà chị có tên Mari (Marie) là sống thọ hơn Gin Pecxon.

Nội dung bài viết được trích trong sách "DẠY HỌC VẬT LÝ THÔNG QUA CÁC NHÀ KHOA HỌC"